L'empereur Akbar, personnage de fiction littéraire et audiovisuelle en Inde et dans la diaspora indienne, de l'indépendance à nos jours

Emperor Akbar as portrayed in literary and audiovisual fiction in India and in the Indian diaspora from Independence to the present day.

Cesarz Akbar - bohater fikcji literackiej i audiowizualnej w Indiach i indyjskiej diasporze, od niepodległości do dnia dzisiejszego

• Auteur / Autrice : Ada Lipman
• Direction : Stéphane Sawas, Harit Joshi
• Type : Projet de thèse
• Discipline(s) : Arts
• Date : Inscription en doctorat le 01/10/2020
• Etablissement(s) : Paris, INALCO
• Ecole(s) doctorale(s) : École doctorale Langues, littératures et sociétés du monde (1997-... ; Paris)

Mots clés

Mots clés libres

Jalaluddin Muhammad Akbar

Cinéma hindi

Empire moghol

Inde

Bande dessinée

Cinéma

Culture populaire

Littérature

Littérature jeunesse

Théâtre

Jalaluddin Muhammad Akbar

Hindi cinema

Mughal Empire

India

Comics

Cinema

Popular culture

Literature

Children’s literature

Theatre

Dżalal ad-Din Muhammad Akbar

Kino hindi

Imperium Mogołów

Indie

Komiks

Kino

Kultura popularna

Literatura

Literatura dziecięca

Teatr

Résumé

Considéré comme l’un des souverains indiens les plus importants, l’empereur moghol Jalaluddin Muhammad Akbar (1542-1605) a établi un empire vaste, multiculturel et multiconfessionnel. Dans la période qui précède l’indépendance de l’Inde (1947) et durant les premières années de la République Indienne, il est souvent mis en avant comme un modèle de dirigeant notamment par le gouvernement du Parti du Congrès de Jawaharlal Nehru, mais aussi par les historiens. Son règne apparaît comme l’idéal de cohabitation pacifique entre différentes communautés auquel le pays indépendant aspire. Cette image de l’empereur Akbar est régulièrement reprise par les auteurs d’œuvres de fiction dans des médias artistiques tels que le cinéma, la bande dessinée, la littérature ou le théâtre. Dans le contexte actuel de résurgence des violences intercommunautaires et de tentatives de réécritures de l’Histoire en Inde, l’étude de la représentation de cet empereur moghol de confession musulmane, longtemps promu comme modèle d’ouverture et de tolérance, invite à interroger la gestion de l’héritage indo-islamique dans l’imaginaire contemporain indien. Comment les artistes élaborent-ils l’image fictionnelle de l'empereur Akbar, depuis l’indépendance jusqu’aux années 2010 ? S’inscrivent-ils en continuité ou en rupture avec le discours dominant sur l’histoire de la période moghole lorsqu’ils construisent leur personnage ? Afin de répondre à ces questions, cette thèse propose d’étudier un large corpus d’œuvres de fiction littéraire et audiovisuelle, créées par des artistes et écrivains indiens vivant en Inde ou dans la diaspora.

Considered to be one of the most important Indian rulers, the Mughal Emperor Jalaluddin Muhammad Akbar (1542-1605) established a large, multicultural and multireligious empire. During the time preceding the Independence of India (1947) as well as in the first few years of the Indian Republic, he was often showcased as the perfect leader, notably by the Congress Party government of Jawaharlal Nehru, but also by historians. His reign appears as the ideal of peaceful coexistence between different communities, which the newly independent country aspired to imitate. This image of Emperor Akbar is also regularly represented by artists in works of fiction, in diverse media, such as cinema, comic books, literature and theatre. In the present context of a revival of intercommunal violence and given the attempts to rewrite History in India, the study of the representation of this Mughal Emperor (of the Muslim faith), who was for a long time considered and promoted as an ideal of open-mindedness and tolerance, invites us to question the management of the Indo-Islamic heritage in today's India. How have the artists constructed the fictional image of Emperor Akbar since Independence till the 2010s? Do they follow or break away from the dominant position on the history of the Mughal period when they imagine their hero? In order to answer those questions, this dissertation offers an analysis of a vast corpus consisting of works of literary and audiovisual fiction created by Indian artists and writers living in India or in the diaspora.

Uważany za jednego z najważniejszych władców indyjskich, mogolski cesarz Dżalal ad-Din Muhammad Akbar (1542-1605) zbudował rozległe, wielokulturowe i wielowyznaniowe imperium. W okresie poprzedzającym niepodległość Indii (1947), jak również w pierwszych latach Republiki Indyjskiej, był on często przedstawiany jako model przywódcy, szczególnie przez Partię Kongresu Jawaharlala Nehru, lecz również przez historyków. Czas jego panowania objawiał się jako ideał pokojowej koegzystencji między różnymi wspólnotami, do którego niepodległy kraj aspirował. Ten obraz cesarza Akbara był często przedstawiany również przez autorów dzieł fikcji, w różnych mediach artystycznych, takich jak kino, komiks, literatura, czy teatr. W obecnym kontekście nawrotu przemocy między wspólnotami i prób przepisywania Historii, badanie reprezentacji tego mogolskiego cesarza wyznania muzułmańskiego, który przez długi czas był promowany jako model otwartości i tolerancji, zachęca do poddania analizie sposobu zarządzania dziedzictwem indo-islamskim we współczesnych Indiach. W jaki sposób artyści tworzą fikcyjny obraz cesarza Akbara od niepodległości do drugiej dekady XXI-ego wieku? Czy wpisują się oni, czy też zrywają z dominującym dyskursem dotyczącym historii okresu mogolskiego, kiedy tworzą swojego bohatera? Aby odpowiedzieć na te pytania, ten doktorat proponuje analizę szerokiego korpusu dzieł fikcji literackiej i audiowizualnej stworzonych przez indyjskich artystów i pisarzy, żyjących w Indiach lub w diasporze.