Les Européens face au terrorisme djihadiste : analyse comparative entre la France et la Pologne

Europeans in the Face of Jihadist Terrorism : a comparative analysis between France and Poland

Europejczycy w obliczu dżihadystycznego terroryzmu : analiza porównawcza między Francją a Polską

• Auteur / Autrice : Jonathan Scovil
• Direction : Wiktor Stoczkowski, Mirosława Grabowska
• Type : Thèse de doctorat
• Discipline(s) : Sociologie
• Date : Soutenance le 26/06/2023
• Etablissement(s) : Paris, EHESS en cotutelle avec Uniwersytet Warszawski
• Ecole(s) doctorale(s) : École doctorale de l'École des hautes études en sciences sociales
• Jury : Président / Présidente : Renata Włoch
• Jury : Examinateurs / Examinatrices : Renata Włoch, Kaja Kaźmierska, Maciej Ząbek, Agnès Kedzierska-Manzon, Krzysztof Koseła, Anna Sosnowska-Jordanovska, Andrzej Waśkiewicz
• Jury : Rapporteur / Rapporteuse : Kaja Kaźmierska, Maciej Ząbek

Mots clés

Mots clés contrôlés

Idéologie

Sociologie

Espace public (science politique)

France

Terrorisme

Pologne

Djihadistes

Mots clés libres

Djihadisme

Terrorisme

Europe

France

Pologne

Visions du monde

Jihadism

Terrorism

Europe

France

Poland

Worldviews

Dżihadyzm

Terroryzm

Europa

Francja

Polska

Wizje świata

Résumé

La thèse est consacrée à la perception européenne du problème du terrorisme djihadiste sur les exemples de la France et de la Pologne. Les deux principales questions de recherche sont les suivantes : Tout d'abord, quels sont les principaux schémas d'interprétation du problème dans le débat public européen et dans la pensée populaire des Européens ? Deuxièmement, quelle est la raison de la divergence frappante de ces interprétations ? La thèse se compose d'une introduction, de cinq chapitres, d'une conclusion et d'une annexe. L'introduction présente le problème de recherche, l'évolution du concept de recherche et le plan général du travail. Le premier chapitre est à son tour consacré à une revue de la littérature sur le sujet, d'abord des travaux concernant une problématique générale similaire, puis des recherches et analyses sur le thème spécifique de la thèse. Le deuxième chapitre explique la méthodologie et les inspirations théoriques de la recherche de l'auteur. Les troisième et quatrième chapitres constituent la partie empirique de la thèse, consacrée à la discussion des données collectées, d'abord celles provenant de l'analyse des contenus médiatiques français et polonais, puis des entretiens réalisés dans les deux pays. L'auteur classe les matériaux collectés dans des catégories théoriques distinctes, régies par leur propre logique, fournissant ainsi une réponse à la première des questions de recherche. Le cinquième chapitre est l'analyse finale, dans laquelle l'auteur tente de répondre à la deuxième question de recherche, en analysant en profondeur la construction des théories du djihadisme discutées et en indiquant, entre autres, les visions du monde qui se cachent derrière elles. L'ensemble de l'ouvrage est conclu par un résumé des conclusions, ainsi que par des annexes contenant, entre autres, des questionnaires, des index d'entretiens et une bibliographie.

The thesis focuses on the European perception of the problem of jihadist terrorism on the examples of France and Poland. The two basic research questions of the thesis are: first, what are the main patterns of interpretation of the problem in European public debate and in the thought of ordinary Europeans? Secondly, what is the reason for the striking divergence of these interpretations? The thesis consists of an introduction, five chapters, a conclusion and an appendix. The introduction presents the research problem, the evolution of the research project and the overall plan of the work. The first chapter is in turn devoted to a review of the literature on the subject, discussing successively studies concerning the general problematics of the thesis and then the specific topic of the research. The second chapter explains the methodology and theoretical inspirations for the Author's own research. The third and the fourth chapter are the empirical part of the work, devoted to the analysis of the collected data, first coming from the analysis of French and Polish media debate, and then from the interviews conducted in both countries. The author classifies the collected materials into separate categories of theories, governed by their own logic, thus answering the first of the research questions. The fifth chapter is the final analysis, in which the author attempts to answer the second research question by analyzing in depth the construction of the discussed theories of jihadism and indicating, among other things, the worldviews that underlie them. The thesis ends with a summary of conclusions and annexes including questionnaires, an index of interviews and a bibliography.

Pracę poświęcono europejskiej percepcji problemu dżihadystycznego terroryzmu na przykładach Francji i Polski. Dwa podstawowe pytania badawcze pracy brzmią następująco: po pierwsze, jakie są główne schematy interpretacji problemu w europejskiej debacie publicznej i w myśli potocznej Europejczyków? Po drugie, z czego wynika uderzająca rozbieżność tych interpretacji? Praca składa się z wprowadzenia, pięciu rozdziałów, zakończenia i aneksu. We wprowadzeniu przedstawiono problem badawczy, ewolucję koncepcji badania oraz ogólny plan pracy. Rozdział pierwszy poświęcono z kolei przeglądowi literatury przedmiotu, omawiając prace o zbliżonej problematyce ogólnej, a następnie badania i analizy dotyczące szczegółowego tematu doktoratu. W rozdziale drugim objaśniona została metodologia oraz inspiracje teoretyczne do własnych badań Autora. Rozdział trzeci i czwarty to część empiryczna pracy, poświęcona omówieniu zgromadzonych danych, najpierw tych po-chodzących z analizy francuskich i polskich treści medialnych, a następnie z przeprowadzonych w obu krajach wywiadów. Autor dokonuje w nich klasyfikacji zebranych materiałów na odrębne, rządzące się swoją logiką kategorie teorii, udzielając tym samym odpowiedzi na pierwsze z pytań badawczych. Piąty rozdział to analiza końcowa, w której Autor próbuje odpowiedzieć na drugie pytanie badawcze, analizując dogłębnie konstrukcję omawianych teorii dżihadyzmu i wskazując m.in. na leżące u ich podstaw wizje świata. Całość wieńczy podsumowujące wnioski zakończenie, a także aneksy, zawierające m.in. kwestionariusze, indeksy wywiadów czy bibliografię.